پیشنهادهایی برای بهره بردن از فرصت باقیمانده در اکسپو دبی - وبلاگ 8 شارژ

از باغ های امارات و شگفتی پاکستان تا ایرانی که خوش آمدگو نیست

آرش نورآقایی، پژوهشگر و راهنمای دنیاگردی با بیان اینکه اکسپو دنیا کوچکی است که کشورها را در کنار هم قرار داده است تا هر یک خلاقیت های خود را به نمایش بگذارند، درباره فرصتی که اکسپو به مدت شش ماه در اختیار ایران قرار داده، اظهار کرد: این اتفاق ممکن است تا سالها بغل گوش ایران رخ ندهد. هرچند روسیه برای 2030 خود را کاندیدا کرده است و ما شاید 10 سال دیگر این فرصت را دوباره داشته باشیم، ولی در ذهمن ما نمی گنجد که از حالا برای 10 سال بعد برنامه ریزی کنیم، چون اساسا اینطور تربیت نشده ایم یا حتی برای پنج سال بعد که اگر اکسپو در ژاپن برگزار شود، از حالا برنامه ریزی کنیم.

او پیرامون پیشنهادهایی برای بهره بردن از فرصت باقیمانده در اکسپو دبی گفت: راهکاری سنجیده شده که از تعدادی راهنمای دنیاگردی استفاده شود. برای انتخاب این افراد نیز مختصات و ویژگی هایی تعریف شده است تا حداقل یک خوش آمدگویی در پاویون ایران داشته باشیم. اولین اصلی که ما در پاویون ایران نداریم، همین خوش آمدگویی است.

نورآقایی که تجربه حضور در اکسپو 2020 دبی را داشته و به بررسی و تحلیل آن با هدف تهیه گزارش و ارائه ایده به معاونت دنیاگردی پرداخته است، به حضور متعدد وزارتخانه ها و گروه های مختلف در پاویون ایران اشاره کرد و افزود: در پاویون های کشورهای دیگر اصلا اینطور نیست که یک استان یا منطقه آزاد به صورت مجزا حضور داشته باشد، کل کشور حضور دارد، اصلا در پاویون های کشور دیگر متوجه حضور مجزا و تفکیک شده بخش های مختلف آن کشور نمی شوید، اما اولین ادراک از غرفه ایران این است که شرکت کنندگان از هم جدا هستند.

این راهنمای دنیاگردی ادامه داد: در کل پاویون ها یک نفر را سیگار به دست ندیدم، اما در پاویون ایران کلی آدم قدم می زدند که سیگار داشتند. دو خانم آلمانی بازدیدکننده به پاویون ایران مراجعه کرده بودند، شخصی سیگار به دست به آنها گفت اینجا پاویون ایران است. آن خانم عصبانی شد و گفت می دانیم اینجا پاویون ایران است اما می خواهیم بدانیم چطور می شود از غرفه ها و اتاق ها بازدید کرد. اینقدر غرفه های پاویون ایران گیج کننده است و پذیرش و خوش آمدگویی نداریم که این بازدیدکنندگان عصبانی شدند و پاویون ایران را ترک کردند که بعد دنبال آنها رفتم و به غرفه ایران دعوتشان کردم. همین ماجرا بود که باعث شد به این نتیجه برسیم نقش راهنما در پاویون ایران می تواند مؤثر باشد.

او در ادامه گفت: فضای اکسپو این طور نیست که متخصص و یا ذی نفع دنیاگردی از پاویون استفاده کند، ولی ما چه بخواهیم و چه نخواهیم شرکت هایی مسئولیت فروش صنایع دستی و دنیاگردی و میراث فرهنگی را به عهده گرفته اند و بالاخره آنها هم قرارداد بسته اند، با این وضع، چاره را در این می بینم اتاق فکری تشکیل شود تا استراتژی کلی ایران در اکسپو مطرح شود و همه با هدف نمایش کلیت ایران در اکسپو حضور پیدا کنند، چون الان نام ایران در خطر است.

وی افزود: اگر گوگل ترند را بررسی کنید می بینید در بخش news سومین نامی که زیاد سرچ شده ایران است، بیروت هم چهارمین نام است. ما (ایران) و بیروت در اخبار هستیم و مسلما در Good news (خبر خوب) نیستیم و در Bad News (خبر بد) قرار داریم. اکسپو که در نزدیکی ایران برگزار شده، پنج ماه استثنائی را در اختیار ما قرار داده است، میتوان یکسری فعالیت ها را انجام داد، فقط یک مطالبه ملی می خواهد. به هر حال، اکسپو طولانی ترین فرصت تبلیغاتی برای ایران است، حتی اگر پنج ماه آن را از دست بدهیم نباید از یک ماه باقیمانده آن بگذریم.

نورآقایی به روایتی دیگر از اکسپو اشاره کرد و گفت: در پاویون ایران شاهد مکالمه وزیر دنیاگردی امارات با معاون دنیاگردی کشورمان بودم، وزیر امارات می گفت اگر همه اختلافات سیاسی را کنار بگذاریم، قصه هایی را از پدربزرگ ها و مادربزرگ های مان به یاد می آوریم که ایرانی ها چگونه امارات را ساختند و ما باید ایران را ببینیم. به نظرم نمی آمد تعارفی صحبت کند. ضمن اینکه او (وزیر دنیاگردی امارات) به پاویون ایران آمده بود. پیش بینی شده است سه میلیون اماراتی از اکسپو بازدید کنند. از 25 میلیون بازدیدکننده پیش بینی شده برای اکسپو، احتمالا و تقریبی 10 میلیون نفر عرب حوزه خلیج فارس باشند. اینها فرصت استثنایی برای ایران است. شاید این بازدیدکنندگان، دنیاگرد بالفعل نباشند، ولی دنیاگردان بالقوه هستند.

او همچنین در پاسخ به برخی اظهارات که فضای اکسپو را تخصصی و خارج از جنبه های جذب دنیاگرد دانسته اند، اظهار کرد: اینطور نیست که 70 درصد بازدیدکنندگان اکسپو متخصص باشند. آدم های عادی زیادی از همین ایران برای بازدید اکسپو قرار است بروند. اتفاقا در بازه ای که در اکسپو دبی حضور داشتم بازدیدکننده متخصص به ندرت دیدم. شاید یک علت این باشد که بعد از دو سال کرونا، این اولین حضور دنیای است که مردم دلشان می خواهد سفری را از طریق آن تجربه کنند و امارات هم مقصد خوبی برای این بازدیدکنندگان است. ضمن اینکه تعریف این نمایشگاه عمومی است، حتما که متخصصان زیادی هم می آیند، اما اینطور نیست که درصد زیادی متخصص باشند.

نورآقایی به پاویون کشورهای دیگر که از فرصت اکسپو برای تغییر تصویر رایج شده در دنیا استفاده کرده اند، اشاره کرد و افزود: امیدوارم فرصتی برای طرح ایده ها برای ایران فراهم شود، چون درک کردم در غرفه هلند یا سوئیس مفاهیم چگونه شخصی سازی شده است. دیدم که امارات یا عربستان و کویت به عنوان کشورهایی که بیابانی شناخته می شوند چگونه با بازسازی، آن تصور را خراب کرده اند. امارات در داخل و بیرون پاویون خود باغ ساخته، همچنین عربستان، باغ بسیار زیبایی را ساخته است. انگار این کشورها گوگل ترند را جست وجو کرده اند و هر آنچه علیه شان بود، در اکسپو ضد آن عمل کرده اند.

پاویون پاکستان واقعا شگفت آور بود؛ کشوری نزدیک ایران و مسلمان که وقتی پاویون آن را ببینید همه خبرهای بد درباره آن را فراموش می کنید، وقتی وارد می شوید با بوی گل محمدی نظرها را جلب می کند یا با رنگی که در پاویون ایجاد کرده است، آنچنان هیمالایا و گونه های جانوری خود را به تصویر کشیده بود که از یاد بردم در پاویون پاکستان هستم.

او ادامه داد: در پاویون چین از نقاشی بچه ها برای به تصویر کشیدن آینده استفاده کرده اند، واقعا تعجب کردم، این همان چین است که به عنوان قدرت اقتصادی دنیا از آن یاد می شود یا در بلژیک که بخاطر بهترین شکلات و برندهای دیگر معروف است، اما از کارتون تَن تَن که خالق آن است، برای تولید محتوا بهره برده است. اکسپو برای ما درس است.

او با تاکید بر اینکه اکسپو فرصتی برای تصویرسازی است، ادامه داد: اساسا آن چه ایران به آن فکر نکرده شعار اکسپو است؛ پیوند افکار برای ارائه راهکار های دنیای. ما آنقدر درگیر مسائل درونی خودمان هستیم که اصلا در طوفان فکری دنیا نقشی بپذیرفته ایم و صندلی فکری که به ایران اختصاص داده شده، خالی است. بعد در کشورمان شعار می دهیم جوان های خلاق و خوش فکر داریم.

نورآقایی اضافه کرد: یکی از اهداف اکسپو ارائه راهکار های دنیای است، بیشتر پاویون هایی که در دبی دیدم به اهداف توسعه هزاره سازمان ملل فکر کرده اند و دست کم نیم نگاهی داشته اند، ولی در پاویون ایران چنین خط فکری را مشاهده نمی کنید، آنجا هم از دنیا دور هستیم.

محمود بنکدارنیا، عضو جامعه تورگردانان ایران با این جمله که اکسپو یک فرصت است که بیشتر نصیب دیگران شده، درباره اقداماتی که تورگردان ها برای بهره بردن از این رویداد برنامه ریزی کرده اند، گفت: با همه نقاط ضعف و بی توجهی هایی که به بخش خصوصی دنیاگردی شده است، ما در اکسپو B2B هایی را برگزار می کنیم، اما در غرفه کشورهای دیگر و نه در پاویون ایران. بخاطر اینکه صندلیی برای تورگردان ها درنظر گرفته نشده است. مجلس بخش خصوصی در اتاق بازرگانی از دو سال پیش در جریان برنامه های ایران بود، ولی به هیچ وجه بخش خصوصی را بازی نداد.

مرتضی شیخ زاده، سخنگوی دبیرخانه شورای عالی منطقه ها آزاد نیز با اشاره به ضعف تولید محتوا در پاویون ایران گفت: در حوزه محتوا به شدت نیاز به فکر نو داریم. باید تابعی از اتفاقات بزرگی باشیم که در اکسپو رخ می دهد. مجلس بخش خصوصی باید مطالبه گر باشد و کننده درستی داشته باشد. در پاویون ایران واقعا فضا وجود دارد، اما برداشت این است که مطالبه ای وجود نداشت و حس اینطور بود که کسی برای انجام کار نیامده است.

اثرات نگاه تند و تیز فرهنگی به اکسپو

محمدابراهیم لاریجانی، کارشناس و مدیر سابق بازاریابی و تبلیغات دنیاگردی گفت: نگاه تند و تیز فرهنگی به اکسپو داریم و در اکسپو هم ظاهر و ویترین فرهنگ است، چون دریچه خوبی برای جذب است، ولی پشت این ظاهر فرهنگی کشورها دنبال اقتصاد و تجارت هستند، برای همین از 2014 متر غرفه ایران حدود 70 - 80 متر فرهنگی است و بقیه فضا به امور اقتصادی اختصاص داده شده است. در پاویون سایر کشورها هم این گونه است.

وی افزود: نگاه صرف فرهنگی به اکسپو این طور می شود که تورگردان های ایرانی دیدارهای شان را در پاویون های کشورهای دیگر برگزار می کنند یا بخش خصوصی اصلا دعوت نمی شود. نگاه صرف فرهنگی به اکسپو یعنی این که معاونت دنیاگردی تقویمی برای گروه های موسیقی استان ها تنظیم می کند و آن گروه ها را به اکسپو می فرستد تا موسیقی اجرا کنند. البته که این کار واجب و لازم است، اما نه این که از بین همه ظرفیت استان ها فقط گروه های موسیقی را فهرست کنیم، باید هیأت های دنیاگردی را هم بفرستیم، چون اکسپو یک فرصت سرمایه گذاری است. اصلا چرا مدیران منطقه ها آزاد باید به اکسپو بروند، سرمایه گذاران باید اعزام شوند.

او اضافه کرد: خوب است صنایع دستی، هنر، فرهنگ و موسیقی را برای اکسپو هماهنگ کنیم، ولی پشت این ویترین و ظاهر مجذوب کننده، باید به جنبه های اقتصادی و تجاری هم توجه کنیم، این همان مفهوم اکسپو است که درک نشده است. امیدواریم از این فرصت باقیمانده بهره بیشتری ببریم.

اکسپو را با نمایشگاه بین المللی که آش می فروشیم اشتباه نگیریم

نفیسه مشعوف، برگزارکننده نمایشگاه های دنیاگردی گفت: اکسپو رویدادی اقتصادی است و فقط رویکرد فرهنگی ندارد، از فرهنگ استفاده می کنند تا به بازدیدکننده نشان دهند وارد چه کشوری شده اند. ایران در ذهنش این است که مثل نمایشگاه بین المللی بودجه را باید به شکلی خرج کند، استان ها را دعوت کند، رستوران راه بیاندازد، آش درست کند. اکسپو اینطور نیست، برای معرفی صنعت و تجارت کشورها راه اندازی می شود که با بروشور هم خود را معرفی نمی کنند.

ایران هشتمین پاویون برتر اکسپو نیست

مهران ابراهیمیان، مسئول روابط عمومی اتاق مشترک بازرگانی ایران ـ امارات درباره انتخاب ایران از سوی مجله معماری Architectural Design به عنوان یکی از هشت پاویون برتر اکسپو 2020 دبی با توجه به مطالبی که اتاق بازرگانی در این باره منتشر کرده، توضیح داد: این فقط یک پیشنهاد بوده و زمانیکه اعضای آن مجله پاویون ها را بازدید می کردند، پاویون ایران هنوز تکمیل نشده بود.