خبرنگاران گره گشایی از گره گشایان توسعه - وبلاگ 8 شارژ

در این میان نگاهی کوتاه به تجربه کشورهای توسعه یافته صنعتی نشان می دهد که سازمان های توسعه ای به عنوان نهادهای پیشرو و تسهیل گر، متناسب با شرایط روز با انعطاف پذیری های سنجیده، همیشه نقش آفرینی پویا و متناسب در راستا توسعه یافتگی کشورها در هر دوره زمانی را داشته اند. در ایران اما این ادبیات و کارکردهای کلیدی از 53 سال قبل با تاسیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران وارد حیات رسمی و اثر بخش خود شده است.

کارکرد نهادهای توسعه ای چون ایدرو در عرصه هایی همچون ایجاد زیرساخت های توسعه صنعتی در مناطق کمتر برخوردار، ورود به عرصه های سرمایه گذاری خطرپذیر، پیشرو بودن در ایجاد زمینه های ورود و انتقال دانش فنی روز، به هم رسانی فعالان عرصه های فناوری و فراوری، افزایش بهره وری به وسیله توسعه مدیریت و سرمایه گذاری های مولد و زاینده توسعه متوزان منطقه ای می تواند در تحقق واقعی اهداف ملموس جهش فراوری بسیار اثر گذار باشد.

سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بر اساس ماهیت و عنوان خود با گسترش و ایجاد واحدهای صنعتی مجهز به فناوری های نو در بعد کمی جهش فراوری و نیز با نوسازی و ارتقای واحدهای صنعتی موجود در بعد کیفی جهش فراوری گام بر می دارد.

در سال سخت اقتصادی ناشی از همه گیری جهانی کرونا که در کشورمان به دلیل تحریم های یک جانبه و خلاف مقررات بین المللی آمریکا شرایط سخت تری را شاهد هستیم، توجه به اولویت ها در نیازهای اساسی کشور و مدیریت بهینه منابع، دو شاخص بسیار حیاتی قلمداد می گردد.

با این رهیافت، در حالی که تامین منابع اقتصادی برای اقدامات توسعه ای، دغدغه اساسی ایدرو است به نظر می رسد وقت آن رسیده تا مطالبات ناشی از واگذاری شرکت های تابعه ایدرو که سال ها در محاق فراموشی و کم توجهی بوده است، در اختیار این سازمان قرار گیرد.

قانون گذار در تبصره 7 اصلاحی بند الف در ماده 3 قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 به صراحت تکلیف می نماید تا 70 درصد وجوه حاصل از واگذاری بنگاه های تابعه به خود سازمان های توسعه ای برای تکمیل طرح های نیمه تمام، توسعه مناطق کمتر برخوردار و ایفای وظایف حاکمیتی در حوزه های فناوری پیشرفته و پر خطر اختصاص یابد.

معطل ماندن منابع اقتصادی معوق سازمان های توسعه ای از جمله ایدرو در هر بخش دیگری سوای منافات با نص صریح قانون به لحاظ استراتژیک در سال جهش فراوری همسو با تحقق راهبرد اصلی این سال نخواهد بود. بی تردید حیاتی ترین و ضروری ترین محل برای تزریق این منابع بازگشت آنها به خود سازمان های توسعه ای برای تسریع در پروژه های جهش فراوری خواهد بود و می توان به جرات ادعا کرد که هیچ محل دیگری برای سرمایه گذاری و مصرف این منابع ضروری تر از این محل برای تحقق راهبرد سال نیست.

علاوه بر مطالبات پیش گفته (که اخیرا بخش هایی از آن در قالب تهاتر در قانون بودجه سنواتی دیده شده است) در فرایند واگذاری بنگاه های تابعه ایدرو و دیگر نهادهای توسعه ای حد فاصل سال های82 تا 87 (پیش از تصویب قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44) که در چارچوب قانون برنامه های توسعه سوم و چهارم صورت گرفته نیز باید 50 تا 70 درصد منابع حاصل از خصوصی سازی شرکت های تابعه به حساب شرکت مادر ذی ربط برای اهداف توسعه ای برگردانده می شده که این موضوع نیز تا به امروز انجام نشده است.

جمع این مطالبات و منابع معوق سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از محل خصوصی سازی بنگاه های آن نزدیک به هفت هزار میلیارد ریال است که در سال جهش فراوری بازپرداخت این مطالبات معوق می تواند سکوی پرتابی برای ملموس شدن و به بار نشستن طرح های توسعه ای ایدرو باشد.

کوتاه سخن اینکه در روز ملی صنعت و معدن در سال جهش فراوری عزم ملی بین دستگاهی و هم افزایانه برای احیای منابع و مطالبات ناشی از واگذاری شرکت های تابعه نهادهای توسعه ای کشور از جمله ایدرو می تواند به مثابه گره گشایی از پای این گره گشایان توسعه و شتاب دهنده حرکت این سازمان ها در تحقق راهبرد جهش فراوری باشد. بدیهی است برای شتاب بخشی به این مهم، بازنگری در فرایندهای نحوه بازپرداخت نیز با همگامی همه بخش ها اعم از دولت، مجلس، وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و غیره ضروری بوده و باید با همدلی طرحی نو، منعطف و چالاک درانداخت.